بررسی رابطه بین هوش معنوی معلمان با پپیشرفت - دانلود رایگان
دانلود رایگان هوش مفهومی است که از دیرباز آدمی به پژوهش و تفحص در مورد ابعاد، تظاهرات، ویژگیها و انواع آن علاقهمند بوده است.
دانلود رایگان
| بررسی رابطه بین هوش معنوی معلمان با پپیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی شهر میاندوآب در سال تحصیلی 91-90-1 مقدمه هوش مفهومی است که از دیرباز آدمی به پژوهش و تفحص در مورد ابعاد، تظاهرات، ویژگیها و انواع آن علاقهمند بوده است. در این بین، یکی از ابعاد هوش تحت عنوان هوش معنوی[1] جـزو عرصههایی است که تحقیقات چندان منسجم و نظاممندی در جهت شناخت و تبیین ویژگیها و مؤلفههای آن در حد و اندازه سایر انواع هوش صورت نپذیرفته است و همین امر خود دشواریهای بسیاری را در راستای تشخیص دقیق مؤلفهها و ویژگیهای آن بر سر راه محققین ایجاد مینماید. هوش معنوی اولین بار در سال 2000 از سوی متفکران غربی چاپ شد و این نقطه عطفی بود برای انتشار این موضوع که ذهن چگونه کار می کند. بنابراین هوش معنوی مستلزم راه های چند گانه برای یکپارچگی زندگی درونی ذهن و روح با زندگی بیرونی از امور جهان است.آن چه از بررسی تعریف صاحب نظرانی همچون گاردنر[2] ، هیلگارد[3]، وکسلر[4] و ... از هوش بر می آید ،آن است که همگی هوش را قابلیت بهر ه گیری از نرم افزارهای وجودی تعریف می کنند.تحقیقات گاردنر دلالت بر انواع متفاوت هوش که نسبتا" مستقل از یکدیگر رشد پیدا می کند و هر مهارت مخصوص ناحیه ای از مغز است که بالاترین سطح آن هوش معنوی می باشد،که شامل هدایت و معرفت درونی،حفظ تعادل فکری ، آرامش درونی و بیرونی و عملکردی همراه با بصیرت و ملایمت و مهربانی می باشد و توانایی به دست آوردن قدرتی که ما را برای رسیدن به رویا هایمان یاری می دهد(عبداله زاده ، حسن . باقرپور، معصومه .بوژمهرانی ، سمانه و لطفی ، محدثه،1388،ص33). در دهه های اخیر مفهوم معنویت و کاربرد آن در دنیا و به خصوص در غرب اهمیت زیادی یافته است. به طوری که مفاهیمی همچون خدا ، مذهب ، معنویت که موضوعاتی خصوصی قلمداد می شدند وارد تحقیقات علمی و مباحث آکادمیک در حوزه علوم انسانی شده اند . یکی از مفاهیمی که به تدریج مورد توجه قرار گرفته است هوش معنوی می باشد . در واقع ترکیب دو مفهوم معنویت و هوش در مفهوم جدید هوش معنوی مورد توجه قرار گرفته است (فرهنگی ، علی اکبر. فتاحی ، مهدی. واثق ، بهاره . نرگسیان ، عباس .1388،ص57). 1 – 2 بيان مسأله : مفهوم هوش معنوی در بردارنده ی نوعی سازگاری و رفتار حل مسئله است که بالاترین سطوح رشد را در حیطه های مختلف شناختی ، اخلاقی ، هیجانی ، بین فردی و ... شامل می شود و فرد را در جهت هماهنگی با پدیده های اطرافش ودستیابی به یکپارچگی درونی و بیرونی یاری می نماید . این هوش به فرد دیدی کلی در مورد زندگی و همه ی تجارب و رویدادها می دهد و او را قادر می سازد به چهارچوب بندی و تفسیر مجدد تجارب خود پرداخته ، شناخت و معرفت خویش را عمق بخشد . فرد دارای آنچه به عنوان اصول اساسی در دین مطرح است ، محور های اصلی هوش معنوی را شامل می شود (عبداله زاده و همکاران ، 1388،ص42). باتوجه به این که موضوع جدید هوش معنوی در سازمان های مختلف با در نظر گرفتن مولفه های آن در میزان اثر گذاری بر افراد سازمان مورد توجه قرار گرفته و پژوهش های انجام یافته در مورد رابطه ی هوش معنوی با سلامت روان ، مدیریت تحول آفرین ، سازگاری اجتماعی، رفتارشهروندی و ... نشانگر وجود رابطه ی معنی دار با هوش معنوی افراد بوده فلذا وجود این مسئله که چرا اغلب فعالیت های آموزشی و پرورشی معلمان آن اثر بخشی لازم و کافی را بر رفتار دانش آموزان نداشته و یا کمتر دارد ایجاب می نماید که این مشکل را در یک بعد جدید علاوه بر عوامل دیگر تحت عنوان هوش معنوی معلمان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گیرد .ضمنا" دلیل انتخاب دانش آموزان پایه پنجم به این علت است که به استناد پژوهش های انجام یافته هر چه سن افراد بیشتر باشد درک رفتارهای ناشی از هوش معنوی دیگران بهتر و بیشتر بوده و این گروه سنی دانش آموزان در دوره ابتدایی بالا ترین گروه سنی را تشکیل می دهند و درک آنان از رفتار های معلمان خود بیشتر بوده و هم چنین معدل کل در پایه پنجم بر اساس آزمون های هماهنگ و استاندارد شده تعیین می شود و ملاک درستی برای سنجش پیشرفت تحصیلی می باشد . هر چند تحقیقات زیادی در حیطه رشد و تحول هوش معنوی صورت نگرفته است و نیازمند تحقیقات تجربی و کیفی است ولی می توان گفت که استعداد این هوش در افراد مختلف متفاوت است و در اثر برخورد با محیط های غنی که سوالات معنوی را بر می انگیزند ، به تدریج تحول یافته و شکل می گیرد. از دیدگاه ایمونز[5]هوش معنوی نوعی هوش غایی[6] است . و ممکن است در قالب هایی مثل صداقت ، دلسوزی ، توجه به تمام سطوح هشیاری ، همدردی متقابل ، بخشش و خیر خواهی معنوی و عملی ، راحت بودن در تنهایی بدون داشتن احساس تنهایی ، سپاسگزاری ، فروتنی ، دیدگاه کل نگر داشتن ، درستی و صحت ، انعطاف پذیری ...مشاهده شود. ویژگی هایی که لازمه ی هوش معنوی هستند ، احتمالا" در کنار توانایی ها و فعالیت های دیگری قرار دارند که عبارتند از : دعا کردن ، تعمق ، رویا و تحلیل رویا ، باورها و ارزش های دینی و معنوی ، شناخت و مهارت فهم و تفسیر مفاهیم مقدس و توانایی داشتن حالات فراروندگی (غباری بناب ، باقر. سلیمی، محمد . سلیانی ، لیلا . نوری مقدم ، ثنا،1386،ص135). معلم به عنوان عامل اصلي فرایند تدریس و آموزش با داشتن ویژگی های شخصیتی ، هوش و نگرش نقش بسیار مهمی در تعلیم و تربیت دانش آموزان دارد و همچنین قدرت و نفوذ معنوی معلم با تاکید بر ویژگی هایی همچون صداقت ، سطوح هشیاری ، خیر خواهی و سپاسگزاری و انعطاف پذیری و ...( از مولفه های هوش معنوی ) علاوه بر تاثیر مثبت در پروسه و فرایند تدریس در طول سال و در بلند مدت مي تواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نیز موثر باشد . هوش معنوی در مقایسه با هوش های دیگر رسالتی متفاوت دارد و همگرایی افراد را به نحو مطلوبی افزایش می دهد و یکی از چالش های هر معلم آگاهی ، فراهم کردن فرصت هایی برای دانش آموزان جهت مشارکت در کار های خلاقانه و تربیت درست آنان به نحوی که هدفدار و معنی دار بودن کار خود را با تمام وجود خود درک کند و رسالت خود را به نحو شایسته ای انجام دهد . با توجه به مفاهيم و موضوعات فوق اين تحقيق سعي دارد میزان هوش معنوی معلمان را به عنوان گروهی که توانایی تاثیر گذاری آنان در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و جوانان مورد توجه می باشد مورد سنجش قرار داده و رابطه ی آن را بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اندازه گیری نماید . بنابر این سوال اصلی این پژوهش عبارت است : آیا بین هوش معنوی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 1- 3 اهمیت و ضرورت انجام تحقيق: اهمیت و ضرورت طرح موضوع معنویت ، به ویژه هوش معنوی ، از جهات مختلف در عصر جدید احساس می شود . یکی از این ضرورت ها در عرصه ی تعلیم و تربیت توجه به بعد معنوی معلم و تاثيرویژگی های هوش معنوی بر دانش آموزان است . به منظور برآوردن معنا در زندگی ، افراد به ویژه مدیران و رهبران باید اهمیت کارشان را به مردم نشان داده و بینشی فراهم کنند که چرا بشر نیاز دارد در هر کاری که انجام می دهد معنایی بیابد و به ویژه در زمان تغییر که ما در جستجوی معنا هستیم این موضوع اهمیت زیادی می یابد . ما می خواهیم زندگی را در متنی بزرگترببینیم که به آن معنا می بخشد . ما نیاز داریم چیزی را آرزو کنیم که به ما و زندگی مان ارزش بدهد . توانایی شما در انجام این کار الهام بخش افرادیست که اطرافتان هستند و شما انگیزه بیشتری برای تغییر ایجاد کرده اید .از آنجا که نیاز به افزایش معنای معنوی در زندگی برای مواجهه با مشکلات دنیوی وجود دارد ، سازمان ها و مراکز آموزشی و خدماتی باید این جستجو را در نظر داشته باشند . شفاف سازی اهداف ، ارزش ها و معنای فعالیت ها نه تنها معنای کار و فعالیت را دگرگون می کند بلکه بسیاری از جستجو ها و نیاز های بی ارزش افراد در جامعه را کاهش می دهد زیرا معنا به افراد می فهماند که وقت و انرژی خود را صرف اهداف والا و موثر کنند (عبداله زاده و همکاران ،1388،ص40). در این راستا اکثر نظامهای آموزشی و رهبران تعلیم و تربیت در برنامه ریزیهای مدون خود ، ضمن تاکید و توجه جدی بر کلیه عوامل موثر بر تربیت دانش آموز ان ، به نقش معلم به عنوان مدیر و رهبر آموزشی کلاس نیز تاکید بیشتری دارند به طوری که با پیشرفت روز افزون فعالیت های تکمیل کننده آموزش و یادگیری ، نقش معلمان و تاثیر ویژگی های شخصیتی و نگرش های آنان بر دانش آموزان کماکان به عنوان عامل اصلی تربیت و شکل گیری شخصیتی دانش آموزان محسوب می شود و هوش های چندگانه و موضوع هوش معنوی معلمان در معنا دادن به رفتار های دانش آموزان موضوع جدید ی است که ضرورت پژوهش های مربوطه را می طلبد . تحقیقات نشان می دهد IQ که مبتنی بر توانایی های زبان شناختی ، تحلیل منطقی ، هوش ریاضی ، سرعت محاسباتی و حافظه بالامی باشد با رهبری اثر بخش ارتباط دارد ولی تحقیقات بعدی نشان داد IQ بالابه هیچ وجه تضمین کننده ی رهبری اثر بخش نیست . به همین دلیل محققان در ادامه امکان وجود انواع هوش فراتر از IQ را پیش بینی کردند (فرهنگی و همکاران ،1388،ص34). در بررسی تاثیر هوش های چندگانه معلمان بر پیشرفت تحصیلی از جمله هوش هیجانی بر اساس تحقیقات انجام گرفته وجود رابطه بین آن ها تایید شده است .با توجه به وجود نوعی هوش در هرم هوش های چندگانه به نام هوش معنوی و با در نظر گرفتن مولفه های آن ، سنجش امکان اثرگذاری آن بر عملکرد افراد از جمله معلمان از ضروریات بوده و این پژو هش قصد دارد این مسئله را مورد بررسی قرار دهد . نتایج این تحقیق قابل استفاده برای کلیه سازمان هایی است که با نیروی انسانی و علی الخصوص تعلیم و تربیت سر و کار دارند می باشد. هنوز وحدت نظر بین دانشمندان علم روان شناسی در مورد هوش معنوی به طور کامل وجود ندارد و خلاء های تحقیقاتی بسیاری در بررسی تأثیر این هوش در مقایسه با هوش های چندگانه مشاهده می شود . هرچند در علوم مدیریت و بررسی رهبری تحول آفرین و رابطه ی آن با هوش معنوی تحقیقاتی صورت گرفته است ، اما در حوزه تعلیم و تربیت این نیاز بسیار جدی تر بوده و آن چه مرا با توجه به سابقه مدیریت مدرسه و تجربه برخورد و کار با تعداد زیادی همکار و معلم راغبتر کرده است شخصیت و رفتار های عالمانه و آگاهانه ی بعضی از همکاران توام با روح معنوی و بزرگواری و عاطفه و محبت در مقایسه با دیگر همکاران و نفوذ آرمانی و تحول آفرین آنان در دانش آموزان ، معلمان و اولیا می باشد که با مطالعه در مورد هوش معنوی سعی می شود مولفه های این هوش در معلمان منطقه مورد بررسی قرار گرفته و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد ارزیابی قرار گیرد . 1 – 4 اهداف : هدف کلی : بررسی رابطه بین هوش معنوی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هدف ویژه : بررسی رابطه بین هوش معنوی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی شهر میاندوآب در سال تحصیلی 91-90 5 سؤالات تحقیق: سوال اصلي : آیا بین هوش معنوی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ سوالات فرعی : 1- آیا بین هوشیاری(آگاهی و ترکیب کردن ) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 2- آیا بین خوبی(زیبایی ،قدرشناسی ، لذت بردن) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 3- آیا بین جهت گیری درونی(بصیرت و قوه درک ، استقلال و آزادی ) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 4- آیا بین معنا و مفهوم(هدف ، خدمت کردن) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 5- آیا بین وجود وشخصیت (تجسم ، بینش وبصیرت )معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 6- آیا بین حقیقت و صداقت (پذیرش و قبول ، متفکر ،خوش بینی ، مسالمت آمیز، پذیرش خود ) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 7- آیا بین تمامیت و کلیت(تقدس و پاکی ، وابستگی ، خودبرتر، تمرین و ممارست ) معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد ؟ 1 – 6 تعاریف : تعاریف مفهومی : هوش معنوی ؛ چهارچوبی برای شناسایی و سازماندهی مهارت ها و توانمندی های مورد نیاز است ؛ به گونه ای که با استفاده از معنویت میزان انطباق پذیری فرد افزایش می یابد (آقایی و همکاران ، 1390 ص 111). هوش معنوی ؛ توانایی به کار گیری و بروز منابع ، ارزش ها و کیفیت های معنوی است ؛ به گونه ای که بتواند کارکرد روزانه و آسایش (سلامت جسمی و روحی ) را ارتقا دهد (آقایی و همکاران ، 1390 ص 111). پیشرفت تحصیلی : میزان دست یابی دانش آموزان به اهداف از پیش تعیین شده و به عبارتی عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدف های از پیش تعیین شده اشاره می کند (سیف ،1376 ،ص 121 ). تعاریف عملیاتی : هوش معنوی : منظور از هوش معنوی معلمان نمره ای است که آزمودنی از طریق پرسشنامه جامع ISIS در هفت زیر مقیاس کلی خواهد گرفت . 2- پیشرفت تحصیلی : منظور از پیشرفت تحصیلی دانش آموزان معدل کل آنان در پایان سال تحصیلی 91- 90 می باشد . فصل دوم پیشینه موضوع پژوهش مقدمه در این فصل ابتدا به بررسی مبانی نظری تحقیق و دیدگاههای دانشمندان ، صاحب نظران و محققین در مورد هوش معنوی و پیشرفت تحصیلی پرداخته شده و سپس تحقیقات انجام یافته در ایران و جهان که با موضوع تحقیق مرتبط می باشند مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند . 2- 2 هوش گاردنر هوش را مجموعه تواناییهایی میداند که برای حل مسأله و ایجاد محصولات جدیدی که در یک فرهنگ ارزشمند تلقی میشوند، به کار میرود. از نظر وی انواع نهگانه هوش عبارتند از: هوش زبانی، موسیقیایی، منطقی ، ریاضی، فضایی، بدنی ، حرکتی، هوشهای فردي (که شامل هوش درونفردی و بینفردی ميشود)، هوشطبیعتی و هوش وجودی که شامل ظرفیت مطرح کردن سؤالات وجودی است (غباري بناب و همکاران ،1386 ص 127). 2-3 گسترش مفهوم هوش هوش رفتارحل مسئله سازگارانه ای است که در راستای تسهیل اهداف کاربردی ورشد سازگارانه جهت گیری شده است.رفتار سازگارانه ، شباهت اهداف متعددی را که باعث تعارض درونی می شوند ، کاهش می دهد.این مفهوم هوش مبتنی بر گزاره ای است که فرایند حرکت به سوی اهداف،انجام راهبردهایی را برای غلبه برموانع وحل مسئله ضروری می سازد (غباری بناب و همکاران ،1386، ص 127 ). هوش به عنوان یک توانایی شناختی در اوایل قرن بیستم توسط آلفرد بینه مطرح شد ،وی همچنین آزمونی برای اندازه گیری میزان بهره هوش افراد ابداع کرد ، سپس لوئیس ترمن و دیویدوکسلر[7] آزمونهای جدیدتری ساختند. مفهوم تحلیلی غرب از هوش بیشتر بیشتر شناختی است وشامل پردازش اطلاعات می شود ،درحالی که رویکرد ترکیبی شرق نسبت به هوش،مولفه های گوناگون عملکرد وتجربه انسان از جمله شناخت شهود وهیجان را در یک ارتباط کامل در بر می گیرد. در دو دهه ی اخیر مفهوم هوش به حوزه های دیگری مانند هوش هیجانی ، هوش طبیعی ، هوش وجودی ،وهوش معنوی گسترش یافته است ،استرنبرگ[8] (2001) عنوان نمود که برای یک پیش بینی مناسب از موفقیت های افراد ورهبری نیازمند گسترش مفهوم هوش ،فراسوی هوشبهرهستیم. مایر و سالوی[9] (1997) هوش هیجانی را شامل توانایی برای تشخیص درست هیجان ها وعواطف دیگران .پاسخ متناسب به آنها،همچنین برانگیختن ،آگاهی ونظم بخشیدن وکنترل پاسخ های هیجانی خویش می داند.بار-ان[10] (2002)پنج مولفه درون فردی ، بین فردی ،انطباق پذیری ،مدیریت استرس وخلق کلی را برای هوش هیجانی مشخص نموده وآزمونی برای اندازه گیری آن ساخت. از دیدگاردنرهوش وجودی یعنی ظرفیت برای سوال درمورد ماهیت انسان،چرایی وغایت زندگی که در عرفان ، هنر، شعر وفلسفه دین جلوه گر می شود اما به این هوش با دیده ی تردید نگریسته است.هلماواستریزنک[11] (2004)عنوان می کنند که هوش وجودی توانایی برای یافتن معنا ی زندگی است وچهار مولفه را برای هوش وجودی مشخص می کنند(رجایی،1389 ص3 ). الف)توانایی ادراک ارزشهای سودمند احتمالی در موقعیت های عینی همچون (مشکلات زندگی،بیماری ،واز دست دادن نزدیکان وغیره )که فرد را برای یافتن معنای جدیدی از زندگی وتعبیر وتفسیر آن به چالش می کشاند وارزش مثبت دادن به این موقعیت ها ومعنادار کردن آنها منجر به هدفمندی ورضایت در زندگی می گردد. ب)توانایی برای تشکیل سلسله مراتبی از ارزش ها واهداف که با سیستم اعتقادی سازمان یافته فرد مربوط است. ج)مدیریت خویشتن ومسائل ،جهت رسیدن به اهداف با شیوه های مناسب. د)توانایی برای تحت تاثیر قرار دادن وکمک به سایر افراد در مورد یافتن معنای زندگی توانایی برای یافتن معنای زندگی یک عنصر مهم در هوش معنوی نیز می باشد،هوش وجودی وهوش معنوی هرچند که کاملا همانند نیستند ،اما سازه های مرتبط به هم هستند که تا حدودی با یکدیگر همپوشی دارند (رجایی 1389 ، ص 4). ادواردز[12] معتقد است داشتن هوش معنوی بالا با داشتن اطلاعاتی در مورد هوش معنوی متفاوت است. این تمایز فاصله میان دانش عملی و دانش نظری را مطرح میکند. لذا نباید داشتن دانش وسیع در مورد مسائل معنوی و تمرینهای آنها را همردیف دستیابی به هوش معنوی از طریق عبادت و تعمق برای حل مسائل اخلاقی دانست ؛ هرچند میتوان گفت برای بهرهمندی مؤثر از معنویت، داشتن توأمان دانش نظری و عملی لازم ميباشد.به نظر میرسد سن و جنسیت نیز در هوش معنوی اثرگذار باشند. یونگ معتقد است که در بسیاری از افراد پس از 35 سالگی تغییرات عمدهای در ناخودآگاه صورت میگیرد که ممکن است در روند معنویت و هوش معنوی تأثیرگذار باشند. همچنین بعضی از محققان، از جمله یونگ، معتقدند که در زنان این تحول متفاوت از مردان صورت میگیرد(غباری بناب و همکاران ، 1386 ، ص 130 ). 2-4 انواع هوش برای مشخص کردن انواع هوش تابحال چارچوب های تئوریک زیادی ارائه شده است، ولی در این میان دو چارچوب از مقبولیت بیشتری برخوردار بوده اند. اولی تئوری هوش چندگانه گاردنر است و دومی مشخص کردن انواع هوش بر اساس کارکرد سیستم های عصبی مغز (بهره هوشی، هوش عاطفی و هوش معنوی) می باشد. زوهر و مارشال[13] (۲۰۰۰) که ارائه کننده این چارچوب بودند، نتایج جالبی از مطالعات خود بر روی مغز بدست آوردند. در واقع این دو سه نوع هوش را شناسایی کرده اند. آنها کارکرد مغز را از دیدگاه عصب شناسی بررسی کردند و همه انواع هوش های ممکن را به سه نوع سیستم عصبی اصلی در مغز پیوند دادند،آن ها سه نوع هوش کلی را شناسایی کردند و عقیده دارند که همه هوش های دیگر زیرمجموعه های بهره هوشی، هوش عاطفی، و هوش معنوی تلقی می شوند. درباره بهره هوشی بسیار نوشته شده و اخیرا نیز کارهای بسیار باارزشی در زمینه هوش عاطفی انجام شده است. ولی هوش معنوی تا امروز توجه زیادی دریافت نکرده است. زوهر و مارشال هوش معنوی را به این صورت تعریف می کنند:هوشی که از طریق آن مسائل مربوط به معنا و ارزش ها را حل می کنیم، هوشی که فعالیت ها و زندگی ما را در زمینه ای وسیع تر، غنی تر، و معنادار قرار می دهد، هوشی که به ما کمک می کند بفهمیم کدام قدامات یا کدام مسیر معنادارتر از دیگری است . هوش معنوی برای کارکرد اثربخش بهره هوشی و هوش عاطفی ضرورت دارد. زوهر آن را هوش غایی ما می داند. هوش معنوی افراد را خلاق می کند. چون به افراد کمک می کند قواعد را جایگزین کنند و با مرزها بازی کنند. به ما توانایی تمیز و انتخاب می دهد. ما را سرشار از شفقت و ادراک می کند، و به ما کمک می کند محدودیت ها را ببینیم. در حقیقت این ماهیت تحول آفرین هوش معنوی است که آن را از هوش عاطفی متمایز می کند .دانیل گلمن[14] ادعا می کند هوش عاطفی باعث می شود که شخص درباره موقعیت خود قضاوت کند و رفتار مناسب آن موقعیت بروز دهد. این هوش درون مرزها کار می کند و باعث می شود که موقعیت هدایت کننده رفتار باشد. در مقابل هوش معنوی در درجه اول باعث می شود که شخص بپرسد چرا در چنین موقعیتی قرار گرفته است. هوش معنوی با مرزها سر و کار دارد، نه درون آنها، بنابراین به جای هدایت شدن توسط موقعیت، خودش موقعیت را خلق و هدایت می کند. هوش معنوی تاثیری متعالی بر زندگی کسانی دارد که آن را بکار می برند و توسعه می دهند.در عصب شناسی ثابت شده است که هوش معنوی خارج از مرکز مغز کار می کند، یعنی به عنوان کارکرد متحدکننده و یکپارچه کننده مغز، که سومین سیستم عصبی است، و نوسانات عصبی هماهنگ کننده ای دارد که داده های سرتاسر مغز را یگانه می کند. در واقع، هوش معنوی هر دو نوع هوش عاطفی و بهره هوشی را یکپارچه می کند و شکل می دهد. زوهر و مارشال می نویسند که هوش معنوی تعامل علت و عاطفه، جسم و ذهن را تسهیل می کند. تکیه گاهی برای رشد و تحول می سازد. و برای نفس، مرکزی فعال، وحدت بخش و معنادهنده فراهم می کند. زوهر و مارشال از مجموع این مباحث و شواهد، وجود هوش معنوی به عنوان یک هوش یکپارچه کننده را نتیجه گرفتند. البته پژوهش های عصب شناسانه دیگری نیز احتمال وجود مبنایی عصبی برای تجربیات عرفانی یگانگی و ارتباط با هستی را در مناطق پایینی مغز را تایید کرده اند. البته نمی توان با توجه به این یافته ها معنویت را به چند فعالیت عصبی تقلیل داد، بله فقط می توان نتیجه گرفت که ممکن است معنویت مبنایی فیزیولوژیک در مغز داشته باشد.ممکن است بتوانیم تا حدی هوش معنوی را یک قابلیت ذهنی برای بکارگیری توانایی ها و منابع معنوی برای حل مسائل غایی و نیز مسائل زندگی روزمره دانست. البته با وجود این که احتمالا عصب ها در کارکرد و کاربرد هوش معنوی نقش دارند، نمی توان معنویت یا تجربه معنوی را به ساختار فیزیولوژیک یا کارکردهای مغز تقلیل داد (آقایی ، مریم . اله وردی ، زهرا . باغبانی آرانی ، ابوالفضل ،1390 ). 2-5 مفهوم هوش های چندگانه در میان محققانی که انواع مختلف هوش را شناسایی کرده اند، کار هوارد گاردنر در دانشگاه هاروارد بر روی هوش های چندگانه کمک زیادی به درک این مطلب کرده است که هوش چندوجهی است. اکنون حاصل کار وی مورد قبول بسیاری از صاحبنظران می باشد. تحقیقات گاردنر نشان می دهد که انواع مختلف هوش نسبتا مستقل از یکدیگر رشد می کنند و مهارت در یک هوش، داشتن مهارت در هوش دیگر را تضمین نمی کند. این هوش ها عبارتند از هوش زبان شناسی ، منطقی-ریاضی، موسیقی، فضایی ، جسمی- حرکتی ، بین فردی، درونی، و اخیرا" نیز هوش طبیعی که به معنی توانایی تشخیص صفات گیاهان و جانوران است ، همچنین وی اخیرا احتمال هوش وجودی را نیز پذیرفته است ، که می توان آن را به صورت جنبه ای از هوش معنوی در نظر گرفت. با وجود این که وی هنوز وجود هوش معنوی را تایید نکرده است، ولی اظهار می دارد که هوش معنوی مفهومی منطقی است(ایمونز،۲۰۰۰). 2- 6 معنویت[15] دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |