پایان نامه بررسي تأثير آموزش راهبردهاي حل مسأله - دانلود رایگان
دانلود رایگان پایان نامه بررسي تأثير آموزش راهبردهاي حل مسأله در پيشرفت رياضي و بهبود نگرش نسبت به درس رياضيات در دانش‌آموزان در 125 صفحه با فرمت word
دانلود رایگان
| پایان نامه بررسي تأثير آموزش راهبردهاي حل مسأله در پيشرفت رياضي و بهبود نگرش نسبت به درس رياضيات در دانش‌آموزانپایان نامه بررسي تأثير آموزش راهبردهاي حل مسأله در پيشرفت رياضي و بهبود نگرش نسبت به درس رياضيات در دانش آموزان در 125 صفحه با فرمت word مقدمه: يك كشف بزرگ سبب حل شدن يك مسأله بزرگ مي شود، ولي در حل هر مسئله حبه اي از اكتشاف وجود دارد. مسئله شخص ممكن است چندان پيچيده نباشد، ولي اگر كنجكاوي وي را برانگيزد و ملكه هاي اختراع و اكتشاف را در فرد به كار وادارد، و اگر آن را با وسايل و تدابير خود حل كند ممكن است از تنش و شادماني حاصل از پيروزي در اكتشاف شاد شود، چنين حال و تجربه اي در سالهاي تجربه پذيري مي تواند شوق و ذوقي براي كار عقلي و فكري پديد آورد و آثار خود را بر ذهن و روان و خصلت شخص در تمام عمر باقي گذارد (پوليا[1]، 1944، ترجمه آرام، 1377). بنابراين، معلم رياضيات فرصت بزرگي در برابر خويش دارد. اگر وقت اختصاصي خود را به تمرين دادن شاگردان در عمليات پيش پا افتاده بگذراند، علاقه و دلبستگي آنان را مي كشد و مانع رشد و تعامل عقلي آنان مي شود و بايد گفت فرصتي را كه در اختيار داشته به صورت بدي صرف كرده است، ولي اگر كنجكاوي دانش آموزان را با مطرح كردن مسائلي متناسب با دانش و شناخت ايشان برانگيزد و در حل مسائل با طرح كردن پرسشهايي راهنما به ياري آنان برخيزد مي تواند ذوق و شوق و وسيله اي براي انديشيدن مستقل در وجود ايشان پديد آورد. در مقدمه كتاب رياضي سال دوم راهنمايي تأليف هيأت مؤلفان كتب درسي آمده است: درس رياضي يكي از درسهاي مهم و بنيادي است، در اين درس دانش آموزان روش درست انديشيدن را در حل مسائل فرا مي گيرند و با محاسبه هاي عددي مورد نياز در ساير درسها آشنا شده و كاربردهاي رياضي را در حل مسأله هاي روزمرة زندگي ياد مي گيرند. دانش آموزان عموما به اهميت رياضي واقفند و مي دانند داشتن پايه اي خوب در درس رياضي تا چه حد به پيشرفت آنها در ساير درسها كمك مي كند، اما اغلب نمي دانند كه درس رياضي را چگونه بايد آموخت (ص 4) همچنانكه عنوان شد درس رياضي به عنوان يك درس پايه و مبنايي براي تعيين رشته هاي تحصيلي دوره متوسط جايگاهي ويژه را در دروس دوره راهنمايي و پس از آن به خود اختصاص داده است و حل مسأله در شمار وظايف اصلي دانش آموزان و پرحجم ترين تكليف درسي مي باشد و به اعتقاد پژوهشگران (ماير[2] و همكاران، لوئيس[3] و ماير، 1978) حل مسأله هسته اصلي برنامه درس رياضي محسوب مي شود (ماير و همكارن 1986 ترجمه فراهاني، 1376) لذا پژوهش حاضر با بهره گيري از آموزه هاي روان شناسي تفكر حل مسئله و پيروي از رويكرد تجربي آموزش راهبردهاي حل مسأله رياضي (الگوي پوليا)، تأثير آن را بر نگرش و پيشرفت تحصيلي رياضيات در دانش آموزان سال دوم راهنمايي مورد نظر قرار داده است. بيان مسأله: علي رغم اختلاف نظرهايي كه در تعريف نگرش بين روانشناسان مختلف وجود دارد، روي هم رفته تعريف سه عنصري نگرش تعريفي است كه بيشتر روان شناسان روي آن اتفاق نظر دارند. عنصر شناختي شامل اعتقادات و باورهاي شخصي درباره يك شيء يا يك انديشه است، عنصر احساسي يا عاطفي آن است كه معمولا نوعي احساس عاطفي با باورهاي ما پيوند دارد و تمايل به عمل، به آمادگي براي پاسخگويي به شيوه اي خاص اطلاق مي شود (كريمي، 1380) علاقه به درس، دقت، كوشش و پشتكار ياد گيرنده را افزايش مي دهد و در نتيجه بر يادگيري تأثير مثبت دارد بنابراين كوشش در بالا بردن سطح علاقه يادگيرنده يكي از تدابير مهم آموزشي معلم به حساب مي آيد و بهترين راه جلوگيري از بي ميلي و بي علاقگي در يادگيرنده و افزايش سطح علاقه و نگرش مثبت او نسبت به يادگيري و فعاليتهاي آموزشگاه و فراهم آوردن امكانات كسب توفيق است. (سيف، 1380). در تمام طول تاريخ آموزش و پرورش حل مسأله يكي از هدفهاي مهم آموزشي معلمان به شمار مي آمده است. از بركت پيشرفتهاي روان شناسي علمي معاصر روز به روز بر اهميت اين موضوع افزوده شده است، روان شناسان و نظريه پردازان مختلف بر نقش يادگيرنده در ضمن فعاليتهاي مختلف يادگيري بويژه فعاليت حل مسأله در كشف و ساخت دانش تأكيد فراوان داشته اند. جان ديويي[4]، جروم برونر[5]، ژان پياژه[6]، لئو ويگوتسكي[7] از جمله كساني هستند كه بر نقش فعاليت يادگيرنده در جريان حل مسأله بر دانش اندوزي تأكيد داشته اند و نظريه سازندگي يا ساختن گرايي يادگيري از ثمرات افكار اين انديشمندان است. بنا به گفته كيلپاتريك[8] (1918 به نقل از آندرز[9]، 1998) يادگيري در آموزشگاه بايد هدفمند باشد نه انتزاعي و يادگيري هدفمند از راه واداشتن دانش آموزان به انجام پروژه هاي مورد علاقه و انتخاب خودشان بهتر امكان پذير است (سيف، 1380) در جامعه ما افراد زيادي در حال تحصيل در مقاطع مختلف آموزش و پرورش هستند و علاوه بر آن نگرش سنتي و احتمالا منفي نسبت به يادگيري و كاربرد رياضي وجود دارد. اين مشكل بخصوص در مورد درس رياضي پر رنگ تر و جدي تر مي نمايد. روش راهبردهاي حل مسأله روشي است كه با مشخص كردن مراحل و اصولي كه در پي خواهند آمد مي تواند كمك شاياني در جهت رفع اين معضل نمايد. تحقيق حاضر به دنبال مشخص كردن تأثير آموزش روش راهبردهاي حل مسأله در تغيير نگرش و پيشرفت تحصيلي در درس رياضي مي باشد. ضرورت تحقيق: جورج پوليا در ديباچه و ويرايش دوم كتاب چگونه مسئله را حل كنيم مي نويسد رياضيات اين افتخار مشكوك را دارد كه در برنامه آموزشگاهها موضوع كمتر جالب توجه همگان باشد… معلمان آينده از مدارس ابتدايي عبور مي كنند براي آنكه از رياضيات بيزار شوند… و سپس به مدارس ابتدايي بازمي گردند تا به نسل تازه اي نفرت داشتن از رياضيات را تعليم دهند (1956، صفحه 16) در پايان پوليا ابراز اميدواري مي كند كه خوانندگان خود را متقاعد سازند كه رياضيات علاوه بر اين كه گذرگاهي ضروري براي كارهاي مهندسي و دست يافتن به شناخت علمي است، مايه شادي و لذت باشد و چشم اندازي براي فعاليتهاي عقلي از درجه بالا بوجود آورد. (پوليا، 1956، ترجمه آرام، 1369) همچنين نگاهي به درصد عدم قبولي و عدم رضايت دانش آموزان از درس رياضيات و ديگر مشكلاتي كه دانش آموزان را در اين درس با دردسر مواجه ساخته است، بعلاوة عدم وجود ذهنيت روشن و منطق والدين از اين درس، پژوهشهايي را مي طلبد، كه استراتژي حل مسئله در رياضي نيز يكي از اين پژوهشهاست و در پژوهش حاضر مورد توجه است (اصغري نكاح، 1378) صالحي و سرمد (1373) مي نويسند اكنون زمان آن فرا رسيده است تا اين كمبودها را جبران نموده و نظامهاي كاربردي براي آموزش حل مسأله ايجاد نمائيم و آموزش و پرورش ما به پژوهشهاي متعدد و گسترده اي نياز دارد تا ابتدا اصول حاكم بر اين آموزش و سپس شيوه هاي كاربردي آن را كشف نموده و نهايتا جايگاه اين شيوه ها را در يك برنامه درسي آموزشگاهي مشخص كند. اهداف تحقيق عموما به اهميت رياضي واقفيم و مي دانيم داشتن پايه اي مناسب در درس رياضي تا چه حد به پيشرفت دانش آموزان و دانشجويان در ساير دروس كمك مي كند، اما اغلب دانش آموزان نمي دانند كه درس رياضي را چگونه بايد آموخت (رياضي سال دوم راهنمايي، 1377، ص 4) با توجه به مطلب فوق هدف عمده پژوهش حاضر بررسي تأثير آموزش روش گام به گام حل مسأله رياضي جورج پوليا در نگرش نسبت به درس رياضي و پيشرفت تحصيلي در آن مي باشد كه اين راهبردهاي حل مسأله در قالب طرح چهار مرحله اي جورج پوليا ارائه مي گردد. همچنانكه از مقايسه يافته هاي پژوهشهاي گذشته و نظريات پيرامون حل مسأله با طرح جورج پوليا برمي آيد اين طرح قسمتهاي بسياري از مولفه هاي كليدي اثرگذار مانند: خلاصه كردن صورت مسأله، ترسيم شكل، نظارت و تصحيح اشتباهات را شامل مي شود و لذا انتظار مي رود آموزش آن در كلاس و درس رياضي ثمربخش باشد. بصورت شاخص اين پژوهش دو هدف زير را دنبال مي كند: تعيين تأثير آموزش روش راهبردهاي حل مسأله در پيشرفت درس رياضي و همچنين بهبود نگرش نسبت به درس رياضي در دانش آموزان دوم راهنمايي علاوه بر اهداف نظري فوق، در بعد اهداف عملي اين پژوهش به دنبال ارائه يك روش سودمند و كاربردي آموزش راهبردهاي حل مسأله به دانش آموزان مي باشد تا هم به بهبود نگرش دانش آموزان و پيشرفت تحصيلي شان در رياضيات كمك كند و هم مورد استفاده مدرسين محترم درس رياضي قرار گرفته و يا به عنوان روش كارآمد در طراحي و تأليف كتب درسي سهمي از آموزش را به تعليم راهبردهاي حل مسأله اختصاص دهد. فرضيه هاي پژوهش فرضيه تحقيقي بياني است كه به توصيف رابطه بين متغيرها پرداخته و انتظارات پژوهشگر را درباره رابطه بين متغيرها نشان مي دهد و به همين دليل يك راه حل پيشنهادي است. مي دانيم كه چنانچه پژوهشگر دلايل مشخصي براي پيش بيني رابطه معني دار بين متغيرها داشته باشد از فرضيه جهت دار كه در آن جهت ارتباط يا جهت تأثير متغير مستقل بر متغير وابسته مشخص و معين است، استفاده مي كند (دلاور، 1380). با گذري بر ادبيات فرضيه تحقيقي و پژوهشي و با توجه به تحقيقات و مطالعات گذشته پژوهشگر از فرضيه جهت دار در اين پژوهش استفاده مي نمايد: دو فرضيه مطرح شده در اين پژوهش عبارتند از: 1- آموزش راهبردهاي حل مسأله، پيشرفت در رياضيات را افزايش مي دهد. 2- آموزش راهبردهاي حل مسأله، نگرش نسبت به درس رياضيات را بهبود مي بخشد. تعريف اصطلاحات و متغيرها تعريف نظري راهبردهاي حل مسأله راهبردهاي حل مسأله، نمايانگر مهارتهاي شناختي و فراشناختي فوق العاده پيچيده اي است كه در مقايسه با فرايندهايي نظير زبان آموزي و تشكيل مفاهيم، در سطح بالاتري از پردازش اطلاعات است و معرف يكي از هوشمندانه ترين فعاليتهاي آدمي است. راهبردهاي حل مسأله سلسله عملياتي هستند كه بواسطه آن توجه، ادراك، حافظه و ساير فرايندهاي پردازش اطلاعات به شيوه اي هماهنگ براي دستيابي به هدف برانگيخته شوند. از اين رو حل مسأله حتي در مورد تكاليف و مسأله هايي كه ساختار روشن و تعريف شده اي دارند به عنوان يكي از پيچيده ترين اشكال رفتار آدمي تلقي مي شود (نيوئل و سانين[10]، 1972). تعريف عملياتي راهبردهاي حل مسأله: براي راهبردهاي حل مسأله اصول، راهكارها و طرحهايي مطرح شده اند كه اين پژوهش الگوي حل مسأله جورج پوليا را برگزيده است. الگو يا طرح جورج پوليا شامل چهار گام ذيل مي باشد (پوليا، ترجمه آرام، 1376). 1- فهميدن مسأله: مجهول چيست؟ داده ها كدام است؟ شرط چيست، شكلي رسم كنيد. علامتهاي مناسب را به كار ببريد. فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: طرح تحقيق عنوان صفحه فصل سوم: روش تحقيق عنوان صفحه فصل چهارم: تحليل نتايج و بيان توصيفي يافته ها فصل پنجم: بحث و نتيجه گيري فهرست جداول عنوان صفحه فهرست اشكال عنوان صفحه فهرست نمودار عنوان صفحه آزمودني هاي دو گروه گواه و آزمايش در پيش آزمون و پس آزمون مقياس نگرش نسبت به رياضيات دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |